1000+ विलोम शब्द | विपरीतार्थक शब्द | Vilom Shabd

अ से विपरीतार्थक शब्द | Vilom Shabd

शब्द विपरीतार्थक शब्द
अतिवृष्टि अनावृष्टि
अमृत विष
अमर मर्त्य
अपेक्षा उपेक्षा
अपेक्षित अनपेक्षित
अर्वाचीन प्राचीन
अपकार उपकार
अमीर गरीब
अनभिज्ञ भिज्ञ
अजल निर्जल
अनुकूल प्रतिकूल
अनुराग विराग, द्वेष
अधूरा पूरा
अवलम्ब निरालम्ब
अक्षर क्षर
असली नकली
अथ इति
अल्प अधिक, बहुत
अल्पसंख्यक बहुसंख्यक
अल्पज्ञ बहुज्ञ
अर्थ अनर्थ
अति अल्प
अत्यधिक स्वल्प
अनादर आदर
अत्यन्त अनत्यन्त
अधम उत्तम, श्रेष्ठ, महान
अधिक न्यून, कम
अनुलोम विलोम, प्रतिलोम
अग्रिम अन्तिम
असाध्य साध्य
अन्तरंग बहिरंग
अन्तर्मुखी बर्हिमुखी
अधोमुखी ऊर्ध्वमुखी
अधोगामी ऊर्ध्वगामी
अंतर्द्वन्द बहिर्द्वन्द
अंगीकार अस्वीकार
अनिवार्य वैकल्पिक
अवनि अम्बर
अग्नि जल
अवलम्ब निरालम्ब
अकलुष कलुष
अभिव्यक्त अनाभिव्यक्त
अज्ञ विज्ञ
अचल चल
अगम गम
अटल चंचल
असीम सीमित
अकर्तव्य कर्त्तव्य
अंतिम प्रथम
अर्पण ग्रहण
अर्पित ग्रहित
अपव्यय मितव्यय
अतिथि आतिथेय
अंकुश निरंकुश
अलभ्य लभ्य
अगला पिछला
अकाल सुकाल
अधर्म सधर्म
अन्दर बाह्य
अभिमानी निराभिमानी
अनाहूत आहूत
अंशतः पूर्णतः
अल्पकालीन दीर्घकालीन
अवरोध अनवरोध
अधुनातन पुरातन
अध्यवसाय अनध्यवसाय
अदोष सदोष
अग्राह्य ग्राह्य
अचिंतनीय चिंतनीय
अल्पायु दीर्घायु
अभ्यस्त अनभ्यस्त
अनुरक्ति विरक्ति
अनुरक्त विरक्त
अतल वितल
अनुज अग्रज
अवकाश अनवकाश
अनुग्रह विग्रह
अवर प्रवर
अरुचि सुरुचि
अभ्यास अनभ्यास
अभिशाप आशीर्वाद, वरदान
अक्रूर क्रूर
अंधकार प्रकाश, आलोक
अस्त उदय
अनंत अंत
अमावस्या पूर्णिमा

आ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
आदान प्रदान
आरम्भ, आदि अन्त
आहार निराहार
आदर निरादर
आना जाना
आयात निर्यात
आस्तिक नास्तिक
आशा निराशा
आकाश पाताल
आकार निराकार
आपद निरापद
आवरण निरावरण
आस्था अनास्था
आहत अनाहत
आमिष निरामिष, सामिष
आकांक्षा अनाकांक्षा
आकुंचन प्रसारण
आकर्षक अनाकर्षक
आकर्षक विकर्षण, प्रतिकर्षण
आचार अनाचार
आवाहन विसर्जन
आलोक अन्धकार, तिमिर
आलंब निरालंब
आरोही अवरोही
आरोह अवरोह
आडंबर निराडंबर
आधुनिक प्राचीन
आश्रित अनाश्रित
आवश्यक अनावश्यक
आग्रह दुराग्रह
आगमन प्रस्थान, गमन
आसक्त अनासक्त
आजादी गुलामी
आभ्यंतर बाह्य
आदिष्ट निषिद्ध
आय व्यय
आहूत अनाहूत
आवाहन विसर्जन
आतप निरातप
आदृत अनादृत
आवृत अनावृत
आवर्तक अनावर्तक
आरूढ़ अनारुढ़
आत्मावलंबी परावलंबी
आविर्भाव तिरोभाव
आभ्यंतर बाह्य
आध्यात्मिक भौतिक
आर्द्र शुष्क, अनार्द्र
आर्ष अनार्ष
आग्रह दुराग्रह
आधार निराधार
आकम्पित निष्कंप
आगामी विगत
आबाल वृद्ध

इ & ई से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
इच्छुक अनिच्छुक
इष्ट अनिष्ट
इच्छा अनिच्छा
इधर उधर
इहलोक परलोक
इति अथ, आदि
ईहा अनीहा
ईश अनीश
ईश्वर जीव, अनीश्वर
ईप्सित अनीप्सित
ईमानदार बेइमान

उ & ऊ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
उत्कृष्ट निकृष्ट
उद्घाटन समापन
उन्मीलन निमीलन
उत्तरार्द्ध पूर्वार्द्ध
उत्तर दक्षिण
उत्तरायण दक्षिणायन
उपयोगी अनुपयोगी
उत्थान पतन
उद्धत विनत
उच्च निम्न
उपचार अनुपचार
उपकार अपकार
उत्साह निरुत्साह, अनुत्साह
उत्थित पतित
उन्नत अवनत
उर्वर अनुर्वर
उर्वरा बंजर
उदार अनुदार, कृपण
उन्मुख विमुख
उत्पत्ति प्रलय, विनाश
उत्कर्ष अपकर्ष
उत्तमर्ण अधमर्ण
उपसर्ग प्रत्यय
उदान्त अनुदान्त
उन्मूलन रोपण
उपमेय अनुपमेय
उद्यमी निरुद्यमी
उद्देश्य निरुद्देश्य
उचित अनुचित
उक्त अनुक्त
उद्गम विलय
उदय अस्त
उज्ज्वल धूमिल
उदयाचल अस्ताचल
उधार नगद
उगना डूबना
उत्तम अनुत्तम, अधम
उत्तेजित शमित
उग्र सौम्य
उपेक्षा अपेक्षा
उपस्थित अनुपस्थित
उत्तीर्ण अनुत्तीर्ण
उष्ण शीतल
उपादेय अनुपादेय
ऊषा संध्या
ऊर्द्ध अधर
ऊँच नीच
ऊष्मा शीतलता

ऋ, ए & ऐ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
ऋत अनृत
ऋणात्मक धनात्मक
ऋजु वक्र
ऋण धन
ऋद्धि विपन्न
एक अनेक
एकता अनेकता
एकांगी सर्वांगीण
एकांकी अनेकांकी
एकाकी दुकेला
एकत्र विकीर्ण
एकाग्र चंचल
एकाधिकार सर्वाधिकार
एकश्रुत बहुश्रुत
एकतंत्र बहुतंत्र
एकनिष्ठ सर्वनिष्ठ
एड़ी चोटी
एषणा अनैषणा
ऐहिक पारलौकिक
ऐन्द्री इन्द्र
ऐश्वर्य अनैश्वर्य
ऐच्छिक अनैच्दिक
ऐतिहासिक अनैतिहासिक

ओ & औ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
ओजस्वी निस्तेज
ओतप्रोत विहीन
ओछा गम्भीर
ओह वाह
ओदीच्य दाक्षिणात्य
औपचारिक अनौपचारिक
औचित्य अनौचित्य
औरत आदमी
औरस दत्तक
औषधि अनौषधि
औदार्य अनौदार्य

क से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
कर्षण विकर्षण
कृतज्ञ कृतघ्न
कुसंग सुसंग
कनिष्ठ वरिष्ठ, ज्येष्ठ
कपटी निष्कपट
कटु मृदु
करुण निष्ठुर
कठोर कोमल
कड़ा मुलायम
क्रूर सदय
कर्म अकर्म
कर्कश मधुर
कुसुम वज्र
कडुवा मीठा
कायर साहसी, निडर
कीर्ति अपकीर्ति
कुटिल सरल
क्रमबद्ध क्रमहीन
काम निष्काम
कार्य अकार्य
कर्मठ आलसी
कृश पुष्ट, स्थूल, प्रवृद्ध
कलुष निष्कलुष
क्रोध क्षमा
कृपा कोप, अकृपा
कृत्रिम प्रकृत, स्वाभाविक, नैसर्गिक
कुरूप सुरूप
कल्पित वास्तविक
कदाचित निश्चित
करुण क्रूर, निष्ठुर
करुणा क्रूरता, निष्ठुरता
कुसंगति सत्संगति
कृष्ण श्वेत, शुल्क
कल्पनातीत काल्पनिक
क्रय विक्रय
कुपुत्र सुपुत्र
कपूत सपूत
कुपात्र सुपात्र
कृपणता उदारता
कुकृत्य सुकृत्य
कर्मण्य अकर्मण्य
कदाचार सदाचार
कलयुग सतयुग
कुलदीप कुलांगर

ख से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
खण्ड अखण्ड
खंडित अखंडित
खाद्य अखाद्य
खरा खोटा
खण्डन मण्डन
ख्यात कुख्यात
खास आम
खिलना मुरझाना
खगोल भूगोल
खरीदना बेंचना
खलनायक नायक
खुबसूरत बदसूरत
खरीद बिक्री
खग मृग
खुश नाखुश
खुला बन्द
खीझना रीझना
खेचर भूचर
खेद प्रसन्नता, हर्ष

ग से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
गम्भीर उथला, वाचाल, चपल
गमन आगमन
गमनीय अगमनीय
गृही त्यागी, अगृही
गण्य नगण्य
गत आगत, प्रत्यागत
गुणाढ्य गुणहीन
गुण दोष, अवगुण
गुरु शिष्य, लघु
ग्राह्य त्याज्य, अग्राह्य
ग्रिहत/गृहस्थ संन्यस्त, संन्यासी, ब्रह्मचारी
गणतन्त्र राजतन्त्र
गोचर अगोचर
गरीब अमीर
गद्य पद्य
गूढ़ प्रकट
गहरा छिछला
ग्रीष्म शरद
गर्मी सर्दी
गलत सही
ग्रहीता दाता
गोपनीय प्रकाशनीय
गति विराम, अवरोध
गीत अगीत
गीर्ण उदगीर्ण
गुप्त, गुह्य प्रकट
गौण मुख्य
गौरव लाघव
ग्राम्य नगर
ग्रामीण शहरी, नागरिक
गगन धरती/पृथ्वी
ग्रस्त मुक्त
गेय अगेय
गोरी साँवली
गरल सुधा
गीला सूखा
गरिमा लघिमा

घ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
घना विरल
घात प्रतिघात
घातक रक्षक
घृणा स्नेह, प्रेम
घाटा मुनाफा
घटक समुदाय
घोषित अघोषित
घोष निर्घोष, अघोष
घटना बढ़ना
घटिया बढ़िया
घर बाहर
घरेलू बाहरी
घनिष्ट दूरस्थ

च से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
चल अचल
चर्चित अचर्चित
चंचलता स्थिरता
चपल स्थिर
चांचल्य स्थैर्य
चिर अचिर
चेतन अचेतन, जड़
चिरन्तन नश्वर
चोर साधु
चरित्रवान चरित्रहीन
चतुर मूढ़, मूर्ख
चातुर्य मूढ़ता, मूर्खता
चिरंजीवी अल्पजीवी
चिरायु/दीर्घायु अल्पायु
च्युत संयुत
चेष्ट निष्चेष्ट
चिंतित निश्चिंत
चिकना खुरदरा
चेतना मूर्च्छा
चढ़ाव उतार
चाटुकार स्वाभिमानी
चारु अचारु
चित्र विचित्र
चुस्त सुस्त, ढीला, शिथिल

छ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
छल निश्छल, निष्कपट
छली निश्छली, निष्कपटी
छादन प्रकाशन
छात्र छात्रा
छिन्न संलग्न
छूत अछूत
छंदबद्ध छंदहीन
छाया आतप, धूप
छोटा बड़ा
छद्म व्यक्त

ज से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
जड़ चेतन
जल थल, निर्जल
जीत हार
जंगम स्थावर
जन्म मृत्यु
जीवन मरण
जीवित मृत
जागृत सुप्त, सुषुप्त
जागृति सुषुप्ति
जनक जननी
जटिल/क्लिष्ट सरल
जागरूक उदासीन
जर्जर दृढ़
जितेन्द्रिय इन्द्रियासक्त
जागरण निद्रा
जातीय विजातीय
जनाकीर्ण जनहीन
ज्येष्ठ कनिष्ठ, लघु
ज्योतिर्मय तमोमय
जाड़ा गर्मी
जागना सोना
ज्वार भाटा
ज्योति तम
जवानी बुढ़ापा
जंगली पालतू, घरेलू
जय पराजय
जोड़ घटाव
ज्वलन शमन

झ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
झूठ सच
झोपड़ी महल
झगड़ा शान्ति
झंकृत निस्तब्ध
झीना गाढ़ा

ट & ठ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
टल अटल
टीका भाष्य
टूटना जुड़ना
ठोस द्रव, तरल, खोखला
ठिगना लम्बा
ठहरना जाना
ठंडा गर्म
ठीक गलत

ड & ढ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
डरपोक निडर
डाल पत्ती
ढंग बेढंग, कुढंग
ढालू समतल
ढाढस त्रास
ढाल तलवार
ढीठ विनम्र

त से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
तट मझधार
तम प्रकाश, आलोक
तल अतल
तनय तनया
तन्वंगी स्थूलंगी
तरल ठोस
तनुता पुष्टता
तुकान्त अतुकान्त
तन्द्रा जागरण
तप्त शीत
तामसिक/तमस सात्विक
तारुण्य वार्द्धक्य
तृष्णा वितृष्णा, तृप्ति
तृषित तृप्त
तृषा तृप्ति
तृप्त अतृप्त, तृषित
तीक्ष्ण कुन्द
तिक्त मधुर
तरुण वृद्ध
त्यक्त ग्रहीत
त्याज्य ग्राह्य
तुष्ट रूष्ट
तीव्र मन्द
तेज धीमा
तेजस्वी निस्तेज
तटस्थ सापेक्ष
तुच्छ महान
तिमिर ज्योति, आलोक
तलवार ढाल
तुलनीय अतुलनीय

थ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
थाह अथाह
थकावट स्फूर्ति
थल जल
थोड़ा बहुत, अपार, ज्यादा
थोक फुटकर, खुदरा

द से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
दास स्वामी
दरिद्र सम्पन्न, धनी
देह विदेह
देय अदेय
दंड क्षमा, पुरस्कार
दयालु क्रूर, निर्दयी
दुःसाध्य सुसाध्य
दुर्बुद्धि सुबुद्धि
दुष्कृिति सुकृति
दुर्बल सबल
दृश्य अदृश्य
दुर्लभ सुलभ
दुर्गम सुगम
दुर्भाग्य सौभाग्य
दृष्ट अदृष्ट
दोष गुण
दोषी निर्दोष
दुर्दान्त शान्त
दक्षिण वाम, उत्तर
दमित उत्तेजित
दीर्घ ह्रस्व, सूक्ष्म, लघु
दीर्घायु अल्पायु
दीर्घकाय कृशकाय
दुःखी सुखी
दुःशील सुशील
दुराग्रह आग्रह
दुराचार सदाचार
दुर्निवार निर्वार्य
दुर्जन/दुष्ट सज्जन
दूरवर्ती निकटवर्ती
दूर पास, निकट
दैविक भौतिक
दैत्य/दानव देव, देवता
दूषित स्वच्छ, सित
दिवा रात्रि, निशि
दाता शूम, भिखारी, भिक्षुक, याचक
दानी कृपण
देर सबेर, जल्दी
दैहिक ऐहिक
द्वन्द्व शान्ति

ध से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
धर्म अधर्म
धरा गगन
धनी, धनिक निर्धन, दरिद्र
धीरोदात्त धीरोद्वत्त
धृष्ट नम्र
धवल कृष्ण, श्याम
धीर अधीर
धैर्य अधैर्य
ध्वंस निर्माण
ध्रुव अस्थिर
धूप छाँह

न से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
नकली असली
नख शिख
नगर ग्राम
नर/पुरुष नारी
नूतन पुरातन
नया पुराना
निर्मल मलिन
निरोग रोग
न्याय अन्याय
नीरस सरस
नास्तिक आस्तिक
नौकर मालिक
निष्कंटक कटकाकीर्ण
निज पर
निर्भीक डरपोक
निरादर आदर, सादर
निरावृत्त आवृत्त
निरूद्विग्न उद्विग्न
निवृत्तप्रवृत्त
निःशंक सशंक
निष्कलंक कलंकित
नित्य अनित्य
निःसीम ससीम
निरर्थक सार्थक
निर्दय दयावान, दयालु, सहृदय
निर्गमन आगमन
निर्वाक् सवाक्
निश्चेष्ट सचेष्ट
निषिद्ध विहित
निन्द्य अनिन्द्य, वन्द्य
निद्रा जागरण
निरक्षर साक्षर
निष्काम सकाम
निर्विघ्न विध्न
निर्बल सबल
निष्पाप पाप
न्यूनतम अधिकतम
न्यून अधिक
निन्दा स्तुति, प्रशंसा
निर्माण विध्वंस
नैसर्गिक कृत्रिम
नीति अनीति
नीचाशय सदाशय
नियमित अनियमित
नश्वर अनश्वर
निरामिष आमिष
नक्र स्वर्ग

प से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
परकीय स्वकीय
पाठ्य अपाठ्य
पाठक श्रोता
पराधीन स्वाधीन
परायन्त स्वायन्त
परिग्रह अपरिग्रह
परिगृहीत परित्यक्त
परोक्ष अपरोक्ष, प्रत्यक्ष
प्रत्यक्ष परोक्ष
प्रवेश निकास
पापचेता पापमुक्त
पार्थिव अपार्थिव
पूर्वार्द्ध उत्तरार्द्ध
पृथक संयुक्त
पौरुष स्त्रीत्व
पतिव्रता कुलटा
प्रच्छादन अनाच्छादन
प्रदान आदान
प्रातः सायं
प्रकाश अन्धकार
प्रबुद्ध बुद्धिहीन
प्रमेय अप्रमेय
पक्का कच्चा
पूरब पश्चिम
पराजय जय
पराधीन स्वाधीन
परास्त विजयी
पल्लव संक्षेपण
प्रफुल्ल म्लान
प्रशंसक निन्दक
पण्डित मूर्ख
प्राप्त्याशा दुराशा
पक्ष विपक्ष
पक्षपाती निष्पक्ष, तटस्थ
पर्णकुटी प्रासाद
पुरस्कार दण्ड
पतन उत्थान
पालक संहारक
परिश्रम विश्राम
पंथ कुपंथ
पतित अपतित
पर स्व, अपर
परार्थ/परमार्थ स्वार्थ
प्रख्यात कुख्यात
परुष कोमल
पवित्र अपवित्र
परिमित अपरिमित
पुण्य पाप
पापी निष्पाप, पुण्यवान, पुण्यशील
पाक नापाक
पसन्द नापसन्द
पूर्ण अपूर्ण
प्रेम घृणा
प्रीति द्वेष
पूर्वान्ह अपरान्ह
पृष्ठभाग अग्रभाग
प्रकाशन गोपन
प्रकट गुप्त
प्राची प्रतीची
प्रथम अन्तिम
प्रामाणिक अप्रामाणिक
प्रशस्त संकुचित
प्रशांत उद्भ्रांत
प्रियोक्ति कटूक्ति
प्रमुख सामान्य
प्रधान गौण
प्रजातंत्र राजतन्त्र
प्रसारण संकुचन
प्रस्थान प्रवेश
प्रतिकूल अनुकूल
पाश्चात्य पौर्वात्य, पूर्वीय, पौरस्त्य
प्राचीन अर्वाचीन, नवीन
प्रवर अवर
प्रवृत्ति निवृत्ति
पात्र कुपात्र
पूर्ववर्ती परवर्ती, उत्तरवर्ती
पतनोन्मुख विकासोन्मुख
प्रसाद विषाद
प्रखर मंद
प्रोत्साहित हतोत्साहित
प्रकृति पुरुष

फ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
फल कुफल
फूल काँटा
फाटक हाटक
फुल्ल म्लान
फिरना स्थिर
फायदा नुकसान
फलित अफलित
फलाहारी अनाजी
फैलना सिकुड़ना

ब से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
बोध्य दुर्बोध्य
बंधन मोक्ष, मुक्ति
बद्ध मुक्त
बुद्धिमान बुद्धिहीन, मूर्ख, निर्बुद्धि
बहु अल्प
बहुमत अल्पमत
बलवान बलहीन
बंजर उर्वर
बोध अबोध
बाह्य आन्तरिक, आभ्यंतर
बाहर अन्दर, भीतर
बर्बर सभ्य
बाढ़ सूखा
बढ़ियाँ घटिया
बेमेल संगत
बहुधा यदाकदा
बीमार तंदुरुस्त
बेडौल सुडौल
ब्याहा अनब्याहा, कुँवारा
बेदम दमदार
बडबोला गुमसुम
बेचना खरीदना
बनना मिटना, बिगड़ना, टूटना
बड़ा छोटा

भ से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
भेद अभेद
भक्ष्य अभक्ष्य
भला बुरा
भिक्षुक दाता
भद्र अभद्र
भय अभय
भाव अभाव, कुभाव, दुर्भाव
भयाक्रांतभयशून्य
भव्य सामान्य, साधारण
भोक्ता भुक्त
भोगी योगी
भीतर बाहर
भारी हल्का
भूषण कुभूषण
भगवानभगवती
भंजक योजक
भाग्य दुर्भाग्य
भाई बहिन
भूमिका उपसंहार
भोग्य अभोग्य
भोज्य अभोज्य
भ्रामक निश्चात्मक
भूगोल खगोल
भावी भूत
भिन्न अभिन्न
भूतकाल भविष्यकाल
भौतिक आध्यात्मिक
भौतिकता आध्यात्म
भ्रान्त निर्भ्रान्त
भूतपूर्व अभूतपूर्व
भेद्य मंगल अभेद्य, दुर्भेद्य

म से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
मंगल अमंगल
मंद शीघ्र
मनसा कर्मणा
मर्त्य अमर्त्य
महिमा लघिमा
मित्र शत्रु
मैत्री अमैत्री
मूक वाचाल
महात्मा दुरात्मा, तुच्छात्मा
महायोगी महाभोगी
मिलन विरह, वियोग, विछोह
मंथर क्षिप्र
मतैक्य मतभेद
मनःस्थैर्य मनःदौर्बल्य
मनुज दनुज
महँगा सस्ता
महत्तम लघुत्तम
मालिक नौकर
मानव दानव
मिथ्या सत्य
मसृण रूक्ष
मृदुल/मुलायम कठोर, कड़ा, सख्त
मनोरम असुन्दर
ममता निर्ममता
मानवीय अमानवीय
मानवता नृशंसता
मलिन पवित्र
महल झोपड़ी
मुक्ति/मोक्ष बन्धन
मिट अमिट
मधुर कटु
मान अपमान
मृत्यु जीवन
मरना जीना
माता पिता
मोटा पतला
मूल्यवान मूल्यहीन
मित्र शत्रु
मुदित खिन्न
मूल निर्मूल
मौन मुखर
मीठा नमकीन, फीका
मितव्ययिता अमितव्ययिता, खर्चिला
मूढ़ ज्ञानी
मेल वैमनस्य, अनबन, बेमेल
मौलिक अमौलिक
महत्वपूर्ण अमहत्वपूर्ण, गौण, तुच्छ
मुख पृष्ठ
मान्य अमान्य
मुसीबत आराम

य से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
योगी भोगी
यश अपयश
यद्यपि तदपि, तथापि
यथार्थ काल्पनिक
यादृश तादृश
युद्ध शान्ति
योग्य अयोग्य
युयुत्सा मैत्री
यति गृहस्थ
याद भूल
यौवन बुढ़ापा, वार्धक्य
यथेष्ट कम, स्वल्प

र से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
रात दिन
राम श्याम, रावण
राजा प्रजा, रंक
रक्षक भक्षक
रहित संहित
रिक्त सिक्त, पूर्ण, भरा
रोगी निरोगी
रोहण अवरोहण
रसवान नीरस
रुचि अरुचि
राग द्वेष, विराग
रूप कुरूप
रुढ़िवादी स्वछन्दवादी
रत विरत
रंगीन रंगहीन
रोना हँसना
रिपु मित्र
रचना ध्वंस
राष्ट्रप्रेम राष्ट्रद्रोह
राजतंत्र लोकतंत्र, जनतंत्र
रद्द बहाल
रहमदिल बेरहम
राहत प्रकोप
रक्षित अरक्षित
रथी पैदलसैनिक

ल से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
लंघनीय अलंघनीय
लज्जालु/लज्जावान निर्लज्ज, बेशर्म
लजीला बेशर्म
लाभ हानि
लिप्त/संलिप्त निर्लिप्त, अलिप्त
लुप्त व्यक्त
लक्ष्य अलक्ष्य
लघु दीर्घ, गुरु
लम्बाई चौड़ाई
लेन देन
लब्ध प्रदत्त
लालसा विरक्ति
लायक नालायक
लौकिक अलौकिक, पारलौकिक
लोक परलोक
लम्बा नाटा, ठिगना
लचीला कड़ा
लोभ निर्लोभ
लिखित मौखिक
लाभदायक हानिकारक
लापरवाह सावधान
लुभावना घिनौना
लुप्त व्यक्त
लगातार रुक-रुक कर
लक्षित अलक्षित

व से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
वर वधू
वरदान श्राप, अभिशाप
वाचाल मूक
वृद्ध बालक
वादी प्रतिवादी
वैभव दारिद्रय
विशेष सामान्य, साधारण
विधवा सधवा
विधुर सपत्नीक
विहितनिषेध, अविहित
विदित अविदित
वरिष्ठ कनिष्ठ
विदेशी स्वदेशी
विवाद निर्विवाद
वंदनीय निंदनीय
विपन्न संपन्न
वध्य अवध्य
वर्जनीय ग्रहणीय
विचारवान अविचारी
विद्या अविद्या
विभाज्य अविभाज्य
विशिष्ट सामान्य
विश्रान्त श्रान्त, क्लान्त
विनित उद्धत
वरदान अभिशाप
विभव पराभव
वैमनस्य मैत्री, सौमनस्य
विस्तृत संक्षिप्त
विष अमृत
विजय पराजय
विकास ह्रास
विशाल क्षुद्र
विनय अविनय
वैषम्य साम्य
व्यवस्थित अव्यवस्थित
वीर कायर
विधि निषेध, विरुद्ध
वंध्या उर्वरा
विभव पराभव
विस्मरण स्मरण
व्यष्टि समष्टि
वृष्टि अनावृष्टि
विकारी अविकारी
विनिर्णीत अनिर्णीत
विभ्रान्त शान्त
विराट लघु
विशुद्ध अशुद्ध
विश्वसनीय अविश्वासनीय
वयस्क अवयस्क, नाबालिग
विस्तारण संकोचन
वर्ण विवर्ण
वर्णनीय अवर्णनीय, वर्णनातीत
वैयक्तिक सार्वजनिक
व्यय आय
विनम्र उग्र
विश्लेषण संश्लेषण
वफादार बेवफा
विख्यात कुख्यात
विपुल स्वल्प
विग्रह समास, संधि
वेदना आनंद
वैतनिक अवैतनिक
वैध अवैध
विक्षुब्ध अविक्षुब्ध
विमुख उन्मुख
विकसित अविकसित, पिछड़ा
विरल अविरल
विज्ञ अज्ञ, अविज्ञ
वसंत पतझड़
वांछित अवांछित
वैधानिक अवैधानिक
व्यभिचारी सदाचारी
व्यापक अव्यापक
वस्त्रधारी वस्त्रहीन, विवस्त्र, नंगा
विस्मरणीय अविस्मरणीय
विषाद हर्ष

श से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
शान्त अशान्त
शुभ अशुभ
शुष्क आर्द्र, नम
शीत उष्ण
शेष अशेष
शंक निःशंक
शक्तिमान शक्तिहीन
शक्ति क्षीणता
शयन जागरण
शापित शापमुक्त
शारीरिकमानसिक
शासक शासित
शिक्षित अशिक्षित
शिक्षा अशिक्षा
शिक्षक शिक्षार्थी, विधार्थी, शिष्य
शिष्ट अशिष्ट
श्याम श्वेत
श्यामा गौरी
शानदार शर्मनाक
शर्मदार बेशर्म
श्लिष्ट अश्लिष्ट
शिव अशिव
शहरी देहाती, गँवार
शकुन अपशकुन
शमित उत्तेजित
शरीरी अशरीरी
शठता सज्जनता
शाप आशीर्वाद, वरदान
शालीन उद्धत, धृष्ट
शुल्क कृष्ण
शूर कायर, भीरु
शिथिल दृढ़
शीघ्रता विलंब
शब्द निःशब्द
शरण अशरण
शस्त्र अस्त्र
शयन जागरण
शायद अवश्य
शिख नख
शिखर/शीर्ष तल
शिष्य गुरु
शुद्धि अशुद्धि
शुल्क निःशुल्क
शोभन अशोभन
शुचि अशुचि
शोक हर्ष, आनन्द
शोषक पोषक
श्वास प्रश्वास
शत्रु मित्र
शास्त्रीकरण निःशास्त्रीकरण
शाश्वत क्षणिक

स से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
संस्कृत असंस्कृत
संस्कृति विकृती
संकल्प विकल्प
संक्षिप्त विस्तृत
संक्षेप विस्तार
संघटन विघटन
सर्जन ध्वंस
संज्ञावान संज्ञाहीन
संदिग्ध असंदिग्ध
सम्पत्ति विपत्ति
संभावित असंभावित
संभ्रम संयम
संकीर्ण विस्तीर्ण
संग निस्संग
संतोष असंतोष
संदूषित संशोधित
संदेह निःसंदेह
संग्रह विग्रह
संत असंत
सामान्य विशिष्ट
संपूर्ण अपूर्ण
संभेद्य अभेद्य
स्वीकार अस्वीकार
स्तुति निन्दा
साकार निराकार
साक्षर निरक्षर
सम विषम
सज्जन दुर्जन
सित असित
सहित रहित
संयोग वियोग
समर्थ असमर्थ
सूक्ष्म स्थूल, विराट
स्थूल सूक्ष्म
सम्भव असम्भव
सजीव निर्जीव
सत्य असत्य, मिथ्या, अनृत
सत्यवादी मिथ्याचारी
सत्याग्रह दुराग्रह
सृष्टि प्रलय
स्वर्ग नरक
स्वर्गीय नारकीय
सार्थक निरर्थक
सरस नीरस
सर्द गर्म
संकलन व्यकलन
स्वस्थ अस्वस्थ
सधवा विधवा
सन्त असन्त
सबल निर्बल, दुर्बल
सकाम निष्काम
स्त्री पुरुष
संयम असंयम
संरक्षित असंरक्षित
संस्थापन विस्थापन
स्वकीया परकीया
समास व्यास, विग्रह
स्वर व्यंजन
सात्विक तामसिक
सम्बद्ध असम्बद्ध
सुकाल दुष्काल
सुलभ दुर्लभ
ससीम असीम
सखा शत्रु
सम्मान अपमान
समूल निर्मूल
साध्य असाध्य
सुसाध्य दुःसाध्य
सजल निर्जल
संग्रह अपरिग्रह
समादृत निरादृत
सशक्त अशक्त
सशस्त्र निरस्त्र
स्याह सफेद
स्वधर्म परधर्म
स्वदेश विदेश, परदेश
सशुल्क निःशुल्क
स्पर्धा सहयोग
समर्थक विरोधि
समर्थन विरोध, खिलाफत
सहयोगी प्रतियोगी, विरोधी
सभय निर्भय
सदा यदाकदा
समार्गी कुमार्गी
समाधान समस्या, अवधान
समुपयुक्त अनुपयुक्त
सुरूप विरूप, कुरूप
सहित रहित
सवर्ण असवर्ण, पिछड़ा
सदाचार दुराचार
स्वार्थी परार्थी
स्वार्थ परमार्थ
सापेक्ष निरपेक्ष
संधि विच्छेद, विग्रह
सुशील दुश्शील
सगुण निर्गुण
संशय निःसंशय
संकल्प विकल्प
सलज्ज निर्लज्ज
स्थावर जंगम
समष्टि व्यष्टि
सुबुद्धि दुर्बुद्धि
स्वल्पायु दीर्घायु, चिरायु
स्वीकृति अस्वीकृति
स्वावलंबी परावलंबी
सुधा गरल
सहोत्साह हतोत्साह
सहोदर अन्योदर्य
स्वस्थ अस्वस्थ, रुग्ण, बीमार
सुन्दरता कुरूपता
सुदूर सन्निकट
समीपवर्ती दूरवर्ती
सत्कार तिरस्कार
सत्कर्मी दुष्कर्मी, कुकर्मी
सदाशय दुराशय, नीचाशय
सच्चरित्र दुष्चरित्र
स्वतंत्रता परतंत्रता
सत्असत्
सम्मुख विमुख, पृष्ठ
संन्यासगृहस्थ
सफल असफल, निष्फल, विफल
समर्थन विरोध
संयोग वियोग
सुयोग कुयोग
सुगन्ध दुर्गन्ध
सुफल कुफल
सुगम दुर्गम, अगम
सुपथ कुपथ
सुसंगति कुसंगति
सपूत कपूत
सुमति कुमति
सुकर्म कुकर्म, दुष्कर्म
सुअवसर कुअवसर
सुपात्र कुपात्र
सुकाल दुष्काल, अकाल
सुखान्तदुःखान्त
सुपाच्य कुपाच्य
सुकर दुष्कर
सुप्रबंध कुप्रबंध
सुधा विष, हलाहल
स्निग्धर रुक्ष
स्वाभाविक अस्वाभाविक
स्वानुभूति परानुभूति
सहानुभूति घृणा
सम्मुख नेपथ्य
स्वदेश परदेश, विदेश
स्वागत निरादर, तिरस्कार
सुबोध दुर्बोध
सबाध निर्बाध
संगत असंगत
सात्विक तामसिक
संपद्विपद्
संकोच निःसंकोच
स्मरण विस्मरण
सक्षम अक्षम
सभ्य असभ्य, उजड्ड
सम्पन्न विपन्न
सरल कठिन, जटिल
सहृदय हृदयहीन
संकीर्ण उदार
सुकृति कुकृती
सुन्दर असुन्दर, कुरूप
स्पष्ट अस्पष्ट
सौम्य उग्र
समूल निर्मूल
सूर्योदय सूर्यास्त
संश्लेषण विश्लेषण

ह से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
हित अहित
ह्रस्व दीर्घ
हिंसा अहिंसा
हताश आशावान
ह्रास वृद्धि, विकास
हित अहित, अनहित
हर्ष विषाद
हमारा तुम्हारा
हँसना रोना
हार जीत
हितकर अहितकर
हानिप्रद लाभप्रद
होनी अनहोनी
हरियाली सूखा
हास रुदन
हथियारबंद निहत्था
हमदर्द बेदर्द
हलका भारी
हलका-फुलका भारी-भरकम

क्ष & त्र से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
क्षत अक्षत
क्षमता अक्षमता
क्षणिक शाश्वत, चिरंतन
क्षीण पुष्ट
क्षुब्ध शांत
क्षुण्ण अक्षुण्ण
क्षर अक्षर
क्षार अम्ल
क्षमा दण्ड
क्षति लाभ
क्षुद्र विराट
क्षय अक्षय
त्रिकोण षट्कोण
त्रिकुटी भृकुटी

ज्ञ & श्र से विपरीतार्थक शब्द

शब्द विपरीतार्थक शब्द
ज्ञान अज्ञान
ज्ञानी अज्ञानी, मूर्ख, मूढ़
ज्ञात अज्ञात
ज्ञेय अज्ञेय
श्री गणेश इतिश्री
श्रम विश्राम
श्रेष्ठ तुच्छ, निम्न
श्रोता वक्ता
श्रद्धा घृणा
श्रव्य अश्रव्य
श्रुत अश्रुत
श्राप आशीर्वाद
श्रीमान श्रीमती
श्रवण दर्शन

Related Articles

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Latest Articles